Het formuleren van de hoofdvraag in je scriptie

Het formuleren van je hoofdvraag is belangrijk voor je scriptie en marketingplan. Na het maken van de probleemdefinitie volgt o.a. de hoofdvraag en deelvragen. Het onderzoek dat je gaat uitvoeren, moet uiteindelijk antwoord geven op de hoofdvraag. In deze blog bespreken wij:

• Het formuleren van de juiste hoofdvraag
• De soorten onderzoeksvragen
• Voorbeelden van hoofdvragen
• Het gebruik van de SMART methode

Wanneer je een duidelijke onderzoeksvraag hebt kan je beginnen met het (markt)onderzoek. Natuurlijk dient het Plan van Aanpak dan ook compleet te zijn.

Soorten hoofdvragen voor je scriptie

Er zijn diverse soorten hoofdvragen. In het rijtje hieronder staat weergegeven wat voor soorten hoofdvragen er o.a. bestaan. Opleidingsinstituten hanteren strenge regels omtrent het formuleren van de hoofdvraag. Ze moeten aan allerlei eisen voldoen. Uit ervaring weten wij dat het zo concreet mogelijk moet zijn. Het moet namelijk direct een kader schetsen voor jouw onderzoek.

Bij de opleiding Commerciële Economie, Sportmarketing, Small Business en Retail Management is het zelfs verplicht om de SMART-methode te gebruiken voor je hoofdvraag. Hiermee maak je de onderzoeksvraag erg specifiek…wat natuurlijk in het voordeel is van het marktonderzoek!

Op deze manier leg je namelijk de basis voor een concreet plan. Je gaat namelijk concreet te werk, zonder dat je de randzaken gaat analyseren. Je kunt voor je scriptie diverse soorten hoofdvragen gebruiken:

• Adviserende vraag
• Beschrijvende vraag
• Verklarende vraag
• Vergelijkende vraag

De meest voorkomende hoofdvraag in een hbo scriptie is een ‘adviserende vraag’. Deze vraag is gericht op het oplossen van een specifiek probleem binnen een organisatie.

Een goede hoofdvraag formuleren, waar let je op (tips)?

Het formuleren van een goede hoofdvraag is belangrijk. Dit is uiteindelijk het kader waarin jij een onderzoek gaat uitvoeren. Om een goede onderzoeksvraag op te stellen heeft Marketingscriptie.nl enkele tips voor je op een rijtje gezet.

1. Maak de hoofdvraag zo specifiek mogelijk

Het is verstandig om de hoofdvraag zo specifiek mogelijk te maken. Hiermee baken je direct het onderzoek af en kan je gerichter te werk gaan. Het bedrijf zal immers meer hebben aan een onderzoek van één specifieke doelgroep (probleem) dan een actieplan die van toepassing is voor meerdere groepen. Wij raden aan om de SMART methode te gebruiken bij het formuleren. Hiermee kan je gemakkelijk jouw vraag specifiek maken.

2. Begin je onderzoeksvraag niet met ‘waarom’

Het is niet aan te raden om jouw onderzoeksvraag te beginnen met ‘waarom’. Dit is namelijk geen goede basis voor het onderzoek. Het probleem is namelijk dat het onderzoek nog alle kanten op kan en je hierdoor geen concrete en specifieke hoofdvraag krijgt.

Een voorbeeld van een ‘waarom’ hoofdvraag is:

• Waarom krijgt bedrijf X geen nieuwe klanten?

Je kunt dit oplossen door meer vooronderzoek te doen. Het ondervragen van het management, betreffende het bedrijfsprobleem is hier onderdeel van. Uiteindelijk kan je doormiddel van een probleem exact analyseren wat het bedrijf wilt bereiken. Wanneer de probleemstelling in contrast staat met je hoofdvraag…ben je op de goede weg.

Voorbeeld van een goede hoofdvraag voor je scriptie of marketingplan

Het opstellen van een goede hoofdvraag gaat niet zomaar. Hier is uitgebreid vooronderzoek voor nodig. Door dit te doen kan een probleem binnen een bedrijf op de juiste wijze geanalyseerd worden. Wanneer je de juiste probleemstelling hebt geformuleerd, kan je kijken wat het bedrijf wilt bereiken. Wat is het doel van jouw onderzoek…waardoor het probleem van het bedrijf aangepakt wordt.

Daarnaast is het ontzettend belangrijk (we blijven het herhalen in deze blog) dat je een concrete hoofdvraag opstelt. Dit bied jouw de basis om een marketingplan of scriptie op te stellen die afgebakend is.

Je kunt een hoofdvraag op diverse manieren afbakenen. Om jouw een beeld te geven staan hieronder voorbeelden van afbakeningen. Dit kan je in jouw hoofdvraag vermelden.

• Doelgroep (21-30 jarige/41-50 jarige)
• Regio (provincie/randstad)
• Sector (autobranche/horecabranche)

Dit zijn slechts voorbeelden van afbakeningen voor je onderzoeksvraag. Uiteraard kan je dieper ingaan op de doelgroep. Een B2B bedrijf dat onderzoek doet kan bijvoorbeeld kiezen om zich te richten op de doelgroep: MKB bedrijven. Voor een consumentenproduct zal het voor de handliggender zijn om een onderzoek te doen naar een bepaalde leeftijdscategorie.

Onderstaande voorbeelden zijn hoofdvragen die niet juist zijn. Als je goed kijkt zijn deze niet SMART geformuleerd en wordt het niet op de juiste wijze afgebakend.

• Hoe kan het bedrijf bepaalde elementen binnen een bedrijf beter inzetten om een hogere omzet te halen?
• Hoe behaalt het bedrijf meer omzet?

Een juiste hoofdvraag kan bijvoorbeeld wel zijn:

• Hoe kan het bedrijf 20% meer naamsbekendheid creëren onder de doelgroep 20-30 jarige in het jaar 2023?
• Hoe kan het bedrijf zijn het marketing- en sales beleid effectiever inzetten om het klantenbestand (30% t.o.v. 2022) te vergroten met 20-28 jarige in het jaar 2023?

Door je hoofdvraag zo specifiek mogelijk te maken, krijg je uiteindelijk een onderzoek waar het bedrijf echt iets mee kan. In het laatste kopje zullen wij ingaan op het zo specifiek mogelijk maken van de hoofdvraag.

Je hoofdvraag SMART formuleren in je scriptie (onderzoeksvraag)

De belangrijkste basis voor je hoofdvraag is om het zo concreet mogelijk te maken. Met zo’n hoofdvraag kan je doelgerichter te werk gaan voor je onderzoek. Uiteindelijk zal een examinator hier ook scherp op letten. Een juiste mogelijkheid om dit te doen is om gebruikt te maken van de SMART methode. Met deze methodiek zal je concreter een hoofdvraag kunnen formuleren. De SMART methodiek hebben wij hieronder stap voor stap uitgelegd.

1. Specifiek

Een waarneembaar resultaat, waaraan je bijv. een cijfer koppelt. Schrijf op welk resultaat je wilt bereiken. Het kan bijvoorbeeld zijn dat je 30% meer naamsbekendheid wilt hebben in de leeftijdscategorie 18-25 jaar. Het kan ook zijn dat het bedrijf waar je onderzoek voor gaat doen 150 klanten meer wilt.

Kortom, maak de vraag zo specifiek mogelijk door er een meetbaar resultaat erin te verwerken.

2. Meetbaar

Dit is wat lastig om in je hoofdvraag neer zetten, maar hiermee kan jij wel je hoofdvraag onderbouwen in je Plan van Aanpak. Een onderzoeksvraag dient meetbaar te zijn. Hiermee wordt bedoeld; hoe weet je of jouw doel bereikt is? Hoe kan je dat meten?

Dit kan je natuurlijk op een aantal manieren doen. Even een ‘gek’ voorbeeld van een fitnesser die wilt afvallen; hij kan zijn doelen meten door op de weegschaal te gaan staan. Bij een bedrijf is dit wat lastiger. Wanneer je de naamsbekendheid wilt vergroten kun je bijvoorbeeld een 0 meting uitvoeren.

Wanneer je het klantenbestand wilt vergroten, kan je dit makkelijker meten. Je kunt na afloop kijken hoeveel klanten het bedrijf in totaal heeft.

Kortom, onderbouw goed in je Plan van Aanpak hoe jij de hoofdvraag gaat meten. Hierdoor kan de opdrachtgever in een later stadium zijn doelstellingen eventueel bijsturen.

3. Acceptabel

Jouw hoofdvraag mag ambitieus zijn, maar je kan ook buiten de kaders treden. Het zal bijvoorbeeld niet realistisch zijn om als nieuwkomer in de elektronicawereld binnen 1 jaar marktleider te worden. Het is daarnaast ook niet acceptabel als dit je doelstelling is en er werkt slechts 1 iemand binnen het bedrijf. Bekijk goed naar het geschiedenis van het bedrijf. Wat heeft een onderneming behaald in het verleden en is de opgestelde hoofdvraag realistisch met uitzicht op de toekomst.

4. Realistisch

Bij het formuleren een probleemstelling (hoofdvraag) schrijf je hoogstwaarschijnlijk ook een doel op. Een voorbeeld van zo’n hoofdvraag kan zijn:

• Hoe kan bedrijf X het klantenportfolio laten groeien met 250 MKB bedrijven in 2018?

Het doel moet natuurlijk wel haalbaar en realistisch zijn. Wanneer er slechts 1 persoon werkzaam is binnen het bedrijf kan het wellicht lastig zijn om binnen 1 jaar 250 klanten binnen te slepen. Het is dan ook niet realistisch om dit in je hoofdvraag neer te zetten.

Je kunt er voor kiezen om het op te delen in haalbare stappen…dit zijn stappen die langzamerhand naar het uiteindelijke doel toe gaan. Je hoofdvraag zou in dit geval bijvoorbeeld kunnen zijn:

• Hoe kan bedrijf X het klantenportfolio laten groeien met 80 MKB bedrijven in 2018?

Kortom, in dit stukje van de SMART-methode ga je na of de doelstelling haalbaar is binnen de vooraf bepaalde tijdsduur. Het moet namelijk wel een reëel onderzoek zijn. Mocht je hoofdvraag niet voldoen aan de eis ‘realistisch’, dien je hem opnieuw te formuleren in je Plan van Aanpak (PvA).

Daarnaast dient je scriptie ook realistisch te zijn qua uitvoering. Wanneer je ingepland hebt om 10 weken onderzoek uit te voeren, kan je niet letterlijk alle doelgroepen binnen het bedrijf onderzoeken en ondervragen. Wat je wel kunt doen is om bijvoorbeeld een bepaalde doelgroep te analyseren. Hierdoor wordt je onderzoek nog concreter. Een voorbeeld van zo’n hoofdvraag met een specifieke doelgroep kan zijn:

• Hoe kan bedrijf X de naamsbekendheid met 20% laten stijgen onder de vrouwen van 30-50 jaar in 2018?

Door deze vraag op te stellen in je Plan van Aanpak (onderzoeksvoorstel) wordt het onderzoek erg specifiek en realistisch. Door jezelf te specialiseren op deze doelgroep kan je concreter antwoord geven op de hoofdvraag. Het bedrijf zal hier natuurlijk meer aan hebben.

Om deze reden geven wij ondernemers, studenten en marketeers dagelijks het advies en tips om hun onderzoek zo specifiek mogelijk te maken.

5. Tijdsduur

Het is belangrijk om aan te geven in welke periode het doel behaald moet worden. Dit maakt het onderzoek namelijk specifieker. Hoe specifieker scriptie of strategisch marketingplan…hoe beter! De tijdsduur heeft een grote invloed op de haalbaarheid van het onderzoek. Wanneer het bedrijf binnen 2 weken al een nieuwe strategie wilt implementeren is dit niet realistisch. Het onderzoek zal hoogstwaarschijnlijk al een aantal weken in beslag nemen.

Wij raden aan om minimaal een jaar voorruit te werken, wanneer je een bepaald doel wilt realiseren. Natuurlijk dient dit wel realistisch te zijn (zie kopje ’realistisch’ hierboven). Stel dat de begindatum van jouw onderzoek 1 februari 2017 is, dan kan jouw doelstelling in 2018 plaats vinden.